انواع خانه بر اساس معماری و تفاوت آنها(قسمت1)

انواع خانه یا املاک مسکونی غالبا بر اساس نوع و ویژگی‌های معماری و سازه باهم تفاوت دارند. به‌نظر می‌رسد این موضوع پیش پا افتاده است، که البته نه! ما در ایران عمدتا املاک، مخصوصا ملک مسکونی را به دو طیف خانه آپارتمانی و ملک ویلایی تشخیص، تعریف و به دیگران معرفی می‌کنیم.

دیوارول در این مقاله با نیت معرفی انواع خانه یا ملک مسکونی، موارد جالب توجهی را مورد بررسی قرار خواهد داد. خانه‌هایی که علاوه بر اسامی خاص، معماری منحصربفرد و ویژه‌ای دارند. شاید ویژگی مشترک این خانه‌ها سبک معماری و هویت بصری قابل تامل آنها باشد.

۱. خانه‌های مستقل در حومه شهر

۷۰ درصد آمریکای‌ها در خانه‌های مستقل، خانه‌هایی کل فضای محوطه تماما متعلق به آنهاست زندگی می‌کنند. در حالی که به احتمال زیاد این نرخ در سایر کشورها به همان اندازه بالا نیست. در این الگو ساختمان یا خانه به هیچ وجه به خانه دیگری متصل نیست. ساختمان در محدوده ملک خود قرار دارد و کاملاً مجزا از سایر خانه‌های اطراف بنا شده است. بیشتر خانه‌های به این سبک در حومه شهرهای آمریکای شمالی واقع شده‌اند.

استقبال از این خانه‌ها که امکان داشتن حریم خصوصی بیشتر را محیا می‌کند پس از جنگ جهانی دوم دو چندان شد. در ان زمان بخاطر مهاجرت دسته جمعی به حومه شهر، ساخت و ساز خانه‌های مستقل از هم، رواج پیدا کرد. قبل از جنگ جهانی دوم، تنها ۱۳ درصد مردم در حومه شهر زندگی می‌کردند. تا سال ۲۰۱۰، نیمی از جمعیت ایالات متحده به حومه نشینی روی آوردند.

۲. کاندو یا کانکس یا Condominium

احتمالا در ایران این واژه یاد‌آور اتاق‌های پیش ساخته کوچکی است که در پروژه‌های عمرانی زیاد به چشم می‌خورد اما وقع قضیه اینطور نیست. کانکس یا کاندو یکی از انواع خانه در میان بسیاری از سازه‌های مسکونی که در یک ساختمان یا مجموعه‌ای از ساختمان‌ها (مجتمع) در قطعه‌ای از زمین واقع شده است.

هر صاحب مشاع دارای یک واحد است، به این معنی که آنها صاحب خانه هستند. یک ساختمان کانکس توسط یک نهاد منتخب (هیئت مدیره) اداره می شود که به نمایندگی از همه صاحبان واحدها تصمیم می‌گیرد و به نوعی حامی منافع مناطق مشترک و زمین‌هایی است که کاندو در آن قرار دارد. این نهاد منتخب در رابطه با نگهداری، امور اجرایی ، مقررات و موارد دیگر تصمیماتی را می‌گیرد.

اما خود این کانکس‌ها انواع مختلفی دارند مانند:

دوبلکس: کانکس دوبلکس به یک واحد آپارتمان دو طبقه اشاره دارد. این ترکیب از پیوستن دو واحد جداگانه و بازسازی آنها به یک واحد بزرگتر تشکیل می‌گردد. با این حال، برخی از آپارتمان‌های دوبلکس در ابتدا به عنوان خانه‌های دو طبقه ساخته می‌شوند.

تریپلکس: این نوع کاندو همان کاندو دوبلکس است اما به جای دو طبقه دارای سه طبقه است. اصطلاحات “دوبلکس” و “تریپلکس” به این واقعیت اشاره دارد که این آپارتمان‌ها دو یا سه طبقه هستند. احتمالا خواستگاه این اصطلاح شهر نیویورک باشد. البته در کشورهای مختلف تفاوت عقیده در خصوص دوبلکس و تریبلکس وجود دارد.

۳. آپارتمان

شاید نام آشناترین نوع ملک مسکونی که در ایران هم بسیار رواج پیدا کرده و ساخت و ساز آن توسعه فزاینده‌ای را تجربه کرده همین آپارتمان است. لازم به توضیح اضافه نیست اما یک نکته شاید برایتان جالب باشد. در کشورهای غربی مخصوصا امریکا تفاوتی بین کاندو یا کانکس با اپارتمان وجود دارد.

علی‌الظاهر این ساختمان‌های تفاوت چندانی ندارند، بله اما مدیریت و مالکیت آنها متفاوت است. در کاندو تمام امور و حقوق بر عهده هئیت مدیره است و ساکنین واحد‌ها به طور مستقل امکان تصمیم‌گیری ندارند در صورتی که در اپارتمان‌ها وضع این چنین نیست که قاعدتا هر کدام مزایا و معایب خود را دارند.

۴. Co-op یا خانه‌های تعاونی

این واحد‌های مسکونی از نظر ظاهری و عملکرد با یک آپارتمان یا کاندو مشابهت‌هایی دارد، اما شرایط مالکیت و امور قانونی آن کاملاً متفاوت است. در Co-op، هر نهاد یا شخصی که در تعاونی خرید می‌کند مالک واحد خاصی نیست. در عوض، آنها درصدی از سهم ساختمان را در اختیار دارند.

صاحبان تعاونی شبیه سهامداران کل ملک هستند. مزیت این نوع از املاک و سرمایه‌گذاری در آنها شاید تمایل تعاونی به افزایش سهم و حاشیه سود امن برای صاحبان سهم باشد. البته قوانین هر کشور و هر تعاونی می‌تواند توزان این مزیت را تحت تاثیر قرار دهد.

۵. ویلا شهرکی

یکی از رایج‌ترین انواع خانه‌ها، ویلاهای شهرکی هستند. این روزها بیشتر از هر وقت دیگری، مخصوصا در تبلیغات بنری، در وبسایت‌ها یا مسیر‌های جاده‌ای و پیامک‌های تبلیغاتی دیده می‌شوند. اصولا ویلاهای شهرکی بر اساس یک بریف اجرایی و با توجه به مقیاس یا سیاست‌های طراح اصلی پیاده سازی می‌شوند؛ بنابراین هر شهرک با شهرکی دیگر متفاوت است. معمولا ساختمان‌ها در شهرک‌ها دو یا سه طبقه هستند و طراحی معماری آنها به صورت چند تیپ در محدوده شهرک تکرار می‌شوند.

به طور کل معماری هر تیپ و تفاوت آنها بر اساس ویژگی‌های رفاهی آن تعریف می‌شود. اساسا الگوهای ساخت و ویژگی‌های بصری آنها نیز شبیه به هم و در یک کلاس است. نکته جالب این است که بسیاری از سازندگان به هنگام طراحی، طیف خریداران، پرسونا و یا طبقه اجتماعی هدف را در الگوهای معماری درنظر می‌گیرند.

۶. بانگالو

«بانگالو» ظاهرا یک کلمه هندی‌ست که برای خانه‌های ویلایی کوچک به‌کار برده می‌شده و به نوعی از«خانه بنگالی» نشات گرفته است. سبک این خانه شاید بیشتر شبیه به یک کلبه تر و تمیز باشد. کوچک اما به دقت ساخته شده است. پنجره‌های نورگیر بسیار خوبی دارد و اگر کمی ارتفاع داشته باشد حتما ایوان خواهد داشت. ساخت این نوع خانه‌ها در ایالات متحده در اوایل قرن بیستم آغاز شد.

۷. خانه باغ یا Ranch-Style

اصولا رنچ استایل یک خانه در میان باغ یا مزرعه است. سبک این خانه به وسعت آن شهرت دارد که معمولا بزرگ هستند. سبک ساخت این خانه‌ها به سبک خانه‌های اسپانیایی نزدیک است. فضای وسیع و باز، مشخصه و مولفه بارز این سبک از خانه‌هاست.

۸. خانه روستایی، کلبه یا Cottage

کلبه و ساخت این نوع از منزل در انگلستان بسیار رایج بوده است. امروزه کلمه کلبه برای ما یادآور یک خانه کوچک در دل جنگل یا محدوده ساحل یا دشتی‌ست که برای تفریح انتخاب می‌شود. در گذشته معماری کلبه‌ها ترکیبی بود متشکل از خانه‌ای کوچک و محقر با سقف کاهگلی، سازه‌هایی از چوب و دیوارهای ضخیم همراه با یک اتاق.

جالب است بدانید که در اقدامی عجیب و کنایه آمیز، برخی از افراد ثروتمند از املاکی که برای تعطیلات اختصاص داده‌اند به عنوان “کلبه” یاد می‌کنند. به عنوان مثال، گاهی اوقات خانه‌های دیدنی نیوپورت که توسط بارون باربر ساخته شده «کلبه» نامیده می‌شوند، اگرچه آنها به هیچ وجه شبیه کلبه سنتی انگلیسی نیستند.

۹. کابین

در مورد تفاوت بین کابین و کلبه اجماع واقعی وجود ندارد. اگرچه یک کابین نشان دهنده یک زیبایی ساده، روستایی و مینیمالیستی است، اما کلبه، در استفاده فعلی از این کلمه، اغلب به یک خانه برای تعطیلات (تعطیلات در خانه‌های مجلل) تلقی می‌شود که البته در گذشته اینطور نبوده است.

کابین‌ها آراستگی و انسجام ساخت کلبه‌ها را ندارند. موقعیت ساخت آنها با کلبه‌ها کمی متفاوت است. مثلا غالب اوقات توی جنگل ساخته می‌شوند. ترکیب و هویت بصری کاملا روستایی دارند. شاید با دیدن عکس بالا بهتر درک کنیم که تفاوت اصلی کلبه و کابین در چیست.

۱۰. آلونک چوبی یا کلبه ییلاقی (chalet)

کلمه «Chalet» یادآور سازه‌هایی سنتی‌ست که در گذشته دامداران گوسفند و بز در سوئیس از آن استفاده می‌کردند. امروزه این نوع کلبه‌ای ییلاقی معمولاً در مناطق کوهستانی واقع شده است. اکنون که اسکی یک ورزش محبوب در سطح جهانی است، چلت‌ها به منزلگاهی مطلوب با دسترسی عالی برای اسکی‌بازان محسوب می‌گردد. برای ساخت چلت‌ها به لحاظ فنی از الگوی خاصی پیروی می‌شود. به طور مثال سقف شیب دار و برجستگی‌های بلند برای جابجایی توده‌های برف از الزامات طراحی این خانه‌هاست.